Wystawa na Rynku w Pszczewie

12/05/2022

Zapraszamy do zapoznania się z wystawą “Prawdy Polaków. Manifestacja odwagi i wiary”, którą możemy prezentować dzięki współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej oddział w Szczecinie. Wystawa opowiada historię powstania w 1922 r. i działalności Związku Polaków w Niemczech, organizacji która działała także na ziemi pszczewskiej, a jej najaktywniejszymi działaczami: byli Ludwik Wittchen, Kazimierz Kowalski, Feliks i Ignacy Paździorkowie, Wojciech i Teofila Poczekajowie, Waleria i Sylwester Misiewiczowie, Józef i Wiktor Górni.

W 2022 r. obchodzimy jubileusz 100-lecia utworzenia Związku Polaków w Niemczech. W okresie międzywojennym organizacja liczyła około 32 tys. członków. Prowadziła działalność kulturalną, gospodarczą i polityczną na rzecz ochrony interesów polskiej mniejszości narodowej w Niemczech. Miała swoich reprezentantów w sejmikach krajowych i radach miejskich.

Od momentu założenia Związek Polaków w Niemczech stał na straży ochrony interesów polskiej mniejszości narodowej oraz polskiego dziedzictwa kulturalnego i historycznego znajdującego się w granicach Niemiec. Aktywnie angażował się w życie polityczne, oświatowe i gospodarcze, stając się pomostem łączącym oba narody.

Po 10 latach swego istnienia Związek przyjął za swój znak Rodło – symbol łączności Polaków z narodem, przedstawiający biały kontur Wisły z zaznaczonym Krakowem na czerwonym tle. Lata 30. XX wieku to okres nasilających się represji niemieckich wobec mieszkających w tym kraju Polaków, w których obronie stawali działacze Związku. To także czas, w którym jako podstawy ideowej działalności Związku przyjęto pięć prawd Polaka, uchwalonych podczas I Kongresu Polaków w Niemczech w marcu 1938 roku. Brzmią one następująco:

1. Jesteśmy Polakami.

2. Wiara Ojców naszych jest wiarą naszych dzieci.

3. Polak Polakowi bratem.

4. Co dzień Polak Narodowi służy.

5. Polska Matką naszą – nie wolno mówić o Matce źle.

Wraz z eskalacją nazizmu Polacy zaczęli być poddawani coraz dotkliwszym represjom. Aż 61 000 polskich nazwisk Niemcy wpisali m.in. na listę tzw. wrogów Rzeszy. Prześladowania Polaków nasiliły się z chwilą napaści Niemiec na Polskę. W lutym 1940 r. Związek Polaków w Niemczech został zdelegalizowany, a cały majątek Związku skonfiskowano. Znaczną część polskich działaczy Niemcy rozstrzelali, a ponad 1200 członków Związku wywieźli do obozów koncentracyjnych. Wobec całej ludności polskiej, a szczególnie wobec inteligencji, Niemcy przeprowadzili akcje eksterminacyjne. Straty w ludziach i w majątku Związku Polaków w Niemczech w latach 1939 – 1945 były przeogromne.

Po wojnie Związek kontynuował swoją propolską działalność w trudnych okolicznościach, nie mając wsparcia władz polskich.