Narodowe Święto Konstytucji 3 Maja

Święto ustanowiono w 1919 roku i obchodzono do II wojny światowej. Ponownie wśród świąt narodowych znalazło się od roku 1990.

Ustawa Rządowa z dnia 3 maja została uchwalona w 1791 roku w bardzo trudnym czasie dla Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W XVIII wieku sąsiedzi Polski: Imperium Rosyjskie, Królestwo Prus oraz Monarchia Habsburgów dążyli do prymatu w Europie kosztem pozostałych, mniejszych i słabszych państw – a takim wówczas stawała się Polska. Konstytucja 3 maja była próbą ratowania Rzeczypospolitej, zarówno przed rozkładem wewnętrznym, jak i ekspansją sąsiednich mocarstw.
Co takiego zmieniała ustawa z dnia 3 maja?
Wprowadzała monarchię dziedziczną, ograniczając demokrację szlachecką. Znosiła liberum veto oraz odbierała prawo głosu szlachcie nieposiadającej ziemi. Poszerzała prawa osobiste mieszczan, a chłopów brała pod ochronę państwa, przed nadużyciami wynikającymi z pańszczyzny. Była drugim na świecie i pierwszym tak nowoczesnym europejskim dokumentem państwowym. Szkoda, że w praktyce prawie nie weszła w życie, że nie podpisano jej np. 25 lat wcześniej. Być może losy Polski potoczyłyby się inaczej? Dlaczego zatem należy o niej pamiętać i świętować jej uchwalenie?

Ponieważ jest wzorem kompromisu, w którym rozsądni ludzie rezygnują z własnych interesów dla dobra idei wyższej, a władza odpowiedzialna za państwo potrafi podjąć trudne decyzje – również te niepopularne.

Poniżej udostępniamy link do kompletnego tekstu Ustawy Rządowej z dnia 3 maja